Boeken

Op 6 juni 2023 was het een jaar geleden dat zuster Holkje overleed. Direct na haar overlijden bleek dat de impact daarvan groot was. We kregen condoleances van over de landsgrenzen en van mensen die haar niet persoonlijk kenden maar door haar publicaties of interviews geraakt waren.

Binnen onze bestuursvergadering kwam het idee ter sprake om een boek over

zuster Holkje te laten schrijven.

We werden echter alweer snel in beslag genomen door werkzaamheden en het idee raakte op de achtergrond.

Tot het tegen haar eerste sterfdag toch weer op tafel kwam.

Omdat er rond haar sterven al veel was herhaald op tv en in kranten, zou een boek over zuster Holkje niet zoveel toevoegen.

Maar wij beschikten wel over publicaties van zuster Holkje zelf, die slechts in beperkte kring waren verschenen of vernomen. Die teksten, samen met de verhalen die geklonken hebben tijdens haar uitvaart én met een selectie van de condoleances die wij kregen, zijn wij gaan verzamelen en ordenen. Het werd een gedenkboek (in eigen beheer gemaakt): ‘Hallo hier Holkje’, dat wij op 6 juni 2023, haar eerste sterfdag hebben gepresenteerd tijdens een bijeenkomst.

Het werd een bijzondere middag, met een lach en met een traan, met zang en met woorden.

De bundel Religieus leven met toekomst is geschreven als een inspirerende reflectie op en doordenking van een vitaal en toekomstbestendig religieus leven. De auteurs zijn leek of religieus en schrijven vanuit de inspiratie van zowel theologie of spiritualiteit. Het is hen te doen om een vitaal religieus leven als teken voor onze tijd.

Met allerlei activiteiten is in 2021 het Jaar van het Brabantse Kloosterleven gevierd. De aanleiding van dit initiatief van de Provincie Noord-Brabant vormen een aantal opmerkelijke jubilea: 750 jaar Norbertinessenpriorij van Sint-Catharinadal in Oosterhout, 900 jaar Norbertijnerabdij van Berne in Heeswijk-Dinther.  Ook de Clarissen te Megen (300 jaar) en de Kruisheren van St. Agatha (600 jaar geleden gesticht) vierden in 2021 een jubileum.

De Konferentie Nederlandse Religieuzen hadden voor dat jaar een passend inhoudelijk thema: ‘Religieus leven vandaag. Broeder, zuster, wie ben je?’.

De bundel Religieus leven met toekomst is geschreven is deze context. De bundel beoogt een inspirerende reflectie op en doordenking van een vitaal en toekomstbestendig religieus leven. De auteurs zijn zowel leek als religieus en schrijven vanuit de inspiratie van theologie en spiritualiteit. Belangrijke impulsen zijn de theologische ontwikkelingen van het Tweede Vaticaanse Concilie en publicaties als Zeit der Orden? Zur Mystik und Politik der Nachfolge van Johan-Baptist Metz uit 1977.

In de aanloop naar de publicatie van de bundel werden een drietal webinars georganiseerd in december 2021 en januari 2022. Tijdens de webinars en in het boek gaat het om een doordenking van de eigen aard en leefwijze van religieuzen en de uitstraling ervan in de huidige westerse samenleving. Die levenskeuze en leefwijze lijken te verdwijnen in een context waarin christelijk leven marginaal geworden is, individualisering en autonomie hoogtij vieren en nieuwe maatschappelijke tweedelingen aan het licht komen. Hoewel…?

Er leeft beslist belangstelling voor deze levensvorm bij jong en oud. Nieuwe initiatieven doen zich voor op plaatsen waarop men ze niet verwacht. Betrokkenen zetten zich op verschillende manieren in om de gemeenschappen en hun erfgoed overeind te houden. Participatie neemt nieuwe vormen aan.

Het boek richt zich op een breder publiek en hoopt voor hen en voor religieuzen een boek te zijn voor inspiratie en vertrouwen in een toekomst.

Religieus leven met toekomst bevat bijdragen van Henk Witte en Arnold Smeets (redactie), Catharina Al o.p., Erik Borgman, Léon van den Broeke, Annemie Deckers, René Dinklo o.p., Stephan van Erp, Quirien Hagens, Angela Holleboom o.s.c., Rosaliene Israël, Anique de Kruijf, Avin Kunnekkadan s.v.d., Karen Lens, Stefan Mangnus o.p., Sjoerd Mulder, Peter Nissen, Gemma Simmonds c.j., Bernardus Peeters o.c.s.o., Paul van Tongeren, Martha Verstraeten o.s.b. en Jan-Willem Wits.

Zaterdag 23 november 2019 werd ‘Drijf-veer. De angst voorbij’ gepresenteerd in het klooster van Huissen. Het is het derde boek van dominicanes Holkje van der Veer.

In 2013 verscheen Verlangen als antwoord, een boek over haar roeping als dominicanes. In 2016 verscheen Veer-kracht, dat gaat over de levenslessen die zuster Holkje kreeg door wat ze haar ‘bijzondere lichaam’ noemt. Het Syndroom van Marfan bepaalt haar dagelijks leven en ook deels haar spiritualiteit.

Nu is Drijf-veer. Voorbij de angst verschenen. Uitgever en norbertijn Joost Jansen reikte haar het eerste exemplaar aan. Holkje gaf de eerste boeken door aan mensen veel betekend hebben bij het schrijven aan het boek, zoals Joris. Hij is leerling aan de Monnikskap in Nijmegen, een school voor havo/vwo voor kinderen met een beperking. Holkje doet daar eens per week vrijwilligerswerk. Mooi detail is dat de school deel is van het Dominicus College, begonnen als kleinseminarie van de dominicanen.

Bij de feestelijke presentatie, zaterdag 23 november in Huissen, speelde Holkje nog eenmaal het deel van de voorstelling ‘Cabaretiers en andere Predikers‘ dat ze samen met theatermaker Patrick Nederkoorn maakte, eindigend in het dramatische beeld van een piëta, maar dan met twee mensen die allebei aan een beademingsmachine liggen. In gesprek met programmamaker Arjan Broers vertelden zij over de betekenis die de samenwerking voor hen heeft gekregen.

Elske te Lindert zong en speelde piano. Lekendominicaan Sipke Draisma interviewde de schrijfster.

‘Wees niet Bang! Heb moed en wees stoer. Laat je niet bang maken en leef voorbij de angst.’ In haar nieuwe boek neemt Holkje van der Veer deze woorden als uitgangspunt om met vertrouwen voorbij de angst te leven. Ze verkent op haar eigen creatieve manier de vele aspecten die deze woorden oproepen, zoals schaamte, onzekerheid, zwijgen maar ook moed en vertrouwen.

Ze luistert naar verhalen van ervaringsdeskundigen, waaronder een vluchteling, een verpleegkundige en een student die wacht op een medische ingreep. Het gaat om de moed om te vluchten, de moed om vol te houden, de moed om opnieuw te beginnen. Ze maakt daarbij gebruik van bijbelcitaten (‘Wees niet bang om de Bijbel te openen’), gedichten, observaties en eigen inzichten.

Holkje van der Veer o.p. Drijf-veer. Voorbij de angst. Berne Media, ISBN 9789089723406, 160 blz, € 17,95

zie ook www.dominicanen.nl

Veerkracht

Je wordt geboren met het Marfansyndroom, je ontvangt een wat lang en slungelachtig lichaam. Hoe ga je om met kwetsbaarheid en littekens die je opdoet?

Maar vooral, hoe groei je als vrouw naar een eigen lifestyle?

Holkje van der Veer, dominicanes zegt hier zelf over:

“In dit boek ben ik teruggegaan naar de vraag: Hoe kan ik spreken over mijn eigen lichamelijke situatie, ook in de context van geloof, kerk en klooster.

Kan alles wat ik rond mijn gezondheid heb meegemaakt ook tot inspiratie zijn voor anderen?

Alles wat je als mens meemaakt, vormt je, ook de dagen waarin het regent.

Mijn geschiedenis is onlosmakelijk verbonden met wie ik uiteindelijk geworden ben. Ik heb mij kunnen ontwikkelen ondanks en dankzij dit bijzondere lichaam.”

Holkje beschrijft hoe zij vanaf haar kinderjaren positief en met veerkracht met haar bijzondere lichaam leert omgaan.

Zij ontdekt hoe verlangen, vriendschap en vertrouwen haar vreugde en zinvol leven schenken.

Holkje spreekt over Gods aanwezigheid in haar leven.

Met veel humor en relativering ontwikkelt zij taal om haar geloof en vertrouwen te delen met ‘tocht’genoten.

Uitgeverij Berne Media

 ISBN 978 90 8972 117 4

• Omvang 171  blz. 
• Formaat 13,5  x 20 cm 
• Uitvoering: Paperback
• Uitgavejaar 2016

Verlangen als antwoord

Als Holkje van der Veer door een stage bij toeval het klooster in Zwolle leert kennen, gaat er een wereld voor haar open.

Een eigenzinnige manier van kloosterleven (bijna 800 jaar oud) blijkt volgens haar verrassend modern.

Zij voelt zich er zo thuis, dat zij in 1996 ook zelf dominicanes wordt.

In Verlangen als antwoord vertelt ze over haar verlangen naar echtheid, naar een zinvol bestaan. Daarbij behandelt ze thema’s als waarheid, contemplatie, leren gebed en gemeenschapsleven, en schuwt ze het niet om te putten uit haar bijzondere levenservaringen.

Holkje: “Ik wil je aanmoedigen om ook zelf tijd te maken voor stilte en bezinning. Daarom vind je aan het eind van ieder hoofdstuk een aantal reflectievragen. Het zijn vragen die je uitnodigen om de thema’s uit het betreffende hoofdstuk alleen of samen met anderen te overdenken.”

In het boek zijn enkele bijlagen te vinden met aanvullende gegevens over:

– het leven van Dominicus

– geledingen binnen de Nederlandse dominicaanse familie

– enkele boeken en films, muziek en musea

– en een verklarende woordenlijst.

Erik Borgman schrijft in zijn voorwoord:

‘Verlangen als antwoord beschrijft het religieuze leven in al zijn gewoonheid en suggereert dat in het gewone een onpeilbare diepte schuilt’.

Uitgever: Ten Have

ISBN 978 90 259 0315 2

• Omvang: 184 blz. 
• Formaat: 13,5  x 21,5 cm 
• Uitvoering: paperback
• Uitgavejaar : 2013

Dominicus ontmoeten

De Spaanse priester Dominicus leefde in een tijd van grote onrust en omwentelingen. Hij zocht naar een nieuw antwoord daarop, op basis van de oude bron van het evangelie. Achthonderd jaar geleden stichtte hij de Orde der Predikers, beter bekend als de dominicanen. Na een voorzichtig begin groeide de Orde uit tot een invloedrijke internationale beweging van religieuze mannen en vrouwen, tot op de dag van vandaag.

In dit boek leidt dominicaan Paul Hellmeier ons op een toegankelijke wijze binnen in het leven en werk van Dominicus. Hij was een bescheiden man die weinig aandacht voor zichzelf vroeg. Niettemin schetst Hellmeier, op basis van zorgvuldig historisch onderzoek, het beeld van een gedreven prediker die voortdurend biddend en denkend contact hield met God. Tegelijk hield hij oog voor de concrete noden en vragen die op zijn pad kwamen, en deed hij wat er gedaan moest worden vanuit een radicale evangelische inspiratie. Een heilige om na te leven.

De persoon Dominicus komt heel goed naar voren in getuigenissen van mensen die hem gekend en met hem samengeleefd hebben.

Broeder Ventura  zegt: ‘Onze gezegende broeder Dominicus was wijs en bezat onderscheidingsvermogen. Hij was geduldig, goedmoedig, erg barmhartig, erg gemakkelijk in de omgang en rechtvaardig.

Er zijn geen afbeeldingen van Dominicus bewaard gebleven. Maar Zuster Cecilia geeft een omschrijving van zijn uiterlijk. Zij heeft Dominicus ontmoet toen hij twintig was. ‘Hij was van gemiddelde lengte en tenger. Hij had een knap en een wat rood gezicht, zijn haren en zijn baard waren iets rossig en hij had mooie ogen. Van zijn voorhoofd en van tussen zijn wenkbrauwen straalde een glans af, die iedereen met eerbied en genegenheid voor hem vervulde. Hij was altijd blijmoedig en vrolijk, tenzij hij medelijden ondervond voor de nood van een medemens. Hij had een krachtige, prettige en melodieuze stem.’

Uitgever: Halewijn Adveniat | ISBN: 9789085284130

Omvang: 206 blz. | Formaat: 12  x 17 cm | Uitvoering: paperback | Uitgavejaar : 2017

Laat ons nu eerst een Te Deum zingen

Vijf en zestig jaar na de bevrijding van Nijmegen brengt zuster Regina Mattens, Dominicanes van Neerbosch, aan de hand van authentieke geschriften verslag uit van het congregationele leven in de Tweede Wereldoorlog.

De spiritualiteit van waaruit de zusters leefden, was de kracht die hen in staat stelde moeilijkheden te doorstaan en hun apostolische activiteiten, aangepast aan de omstandigheden, voort te zetten.

De Dominicanessen van Neerbosch hadden destijds drie kloosters in Nijmegen. Daarnaast had de congregatie zestien vestigingen in andere plaatsen in Nederland en twee in Indonesië.

De zusters in Nijmegen, Westervoort en Goor werden gedwongen te evacueren, te vluchten of een veilig heenkomen te zoeken in de schuilkelders van hun huis.

Elders was gebrek aan voedsel en ander materiële voorzieningen. De zusters in Indonesië overleefden ternauwernood de Japanse interneringskampen.

Uitgever: Valkhof Pers te Nijmegen.

ISBN 978 90 5625 305 9 

• Omvang 350 blz. 
• Formaat 16 x 24 cm 
• Uitvoering harde band; rijk geïllustreerd
• Uitgavejaar 2009

Het Verleden Voorbij

“Beoogt geen gedetailleerde geschiedschrijving van de Congregatie van de Zusters Dominicanessen van Neerbosch.

De auteur heeft wel willen aangeven hoe de zusters vanaf de eerste stappen in het ‘Liefdehuis’ tot aan de realisering van het Zorgcentrum Huize Rosa de Dominicaanse geest hebben zichtbaar gemaakt, aanvankelijk in het onderwijs, later ook in de zorg voor anderen en elkaar.

De markering van de nieuwe mijlpaal in de veelkleurige geschiedenis van het Dominicaanse erfgoed in Neerbosch is voor de partners, betrokken bij de realisering van het nieuwe Zorgcentrum Huize Rosa, aanleiding om even achterom en vervolgens vooruit te kijken, naar de tijd die komen gaat.

De fakkel brandend houden: dat is een opgave en tegelijk een uitdaging voor al degenen die het door de Zusters Dominicanessen van Neerbosch begonnen werk voortzetten”, zo staat in de inleiding te lezen.

In het nawoord schrijft de heer Ad Lansink: “De noodzakelijke vernieuwing van Huize Rosa had meer voeten in de aarde dan de Congregatie en de Van Zeelandstichting destijds verwachtten. Nu, ruim  tien jaar later, kan worden vastgesteld, dat alle inspanningen niet tevergeefs zijn geweest. Integendeel. Met vereende krachten is het nieuwe Zorgcentrum Huize Rosa tot stand gebracht: een onmiskenbaar teken van visie en durf, van volhouden en doorzetten, van verbondenheid en samenwerking”.

Het is een boek geworden met prachtige foto’s, met interviews, met geschiedenis en achtergrondinformatie. De voormalige voorzitter van de Van Zeelandstichting heeft met plezier aan dit boek gewerkt en dat is te merken.

Ook de uitvoering is origineel, vanwege de kortere bladen waarop de teksten staan. De lettergrootte is hierdoor wat aan de kleine kant.

Drukker: Benda Drukkers te Nijmegen | ISBN: 978 90 821783 2 6

Omvang: 160 blz. | Formaat: 23 x 23 cm | Uitvoering: harde band; rijk geïllustreerd | Uitgavejaar: 2015